Administrator
Administrator
Dołączył: 10 Sie 2006
Posty: 72
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/2
Skąd: Szczecin
Płeć: Mężczyzna
|
 Wysłany: Śro 10:39, 18 Paź 2006 Temat postu: KODEKS PRACY str. 6 |
 |
|
DZIAŁ SZÓSTY
CZAS PRACY
Rozdział I
Przepisy ogólne
Art. 128. § 1. Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w
dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu
wyznaczonym do wykonywania pracy.
§ 2. Ilekroć w przepisach działu jest mowa o:
1) pracy zmianowej - należy przez to rozumieć wykonywanie pracy
według ustalonego rozkładu czasu pracy przewidującego zmianę pory
wykonywania pracy przez poszczególnych pracowników po upływie
określonej liczby godzin, dni lub tygodni,
2) pracownikach zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem
pracy - należy przez to rozumieć pracowników kierujących
jednoosobowo zakładem pracy i ich zastępców lub pracowników
wchodzących w skład kolegialnego organu zarządzającego zakładem
pracy oraz głównych księgowych.
§ 3. Do celów rozliczania czasu pracy pracownika:
1) przez dobę - należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od
godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z
obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
2) przez tydzień - należy rozumieć 7 kolejnych dni kalendarzowych,
poczynając od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego.
Rozdział II
Normy i ogólny wymiar czasu pracy
Art. 129. § 1. Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i
przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w
przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy, z
zastrzeżeniem § 2 oraz art. 135-138, 143 i 144.
§ 2. W rolnictwie i hodowli, a także przy pilnowaniu mienia lub
ochronie osób może być wprowadzony okres rozliczeniowy
nieprzekraczający 6 miesięcy, a jeżeli jest to dodatkowo uzasadnione
nietypowymi warunkami organizacyjnymi lub technicznymi mającymi
wpływ na przebieg procesu pracy - okres rozliczeniowy
nieprzekraczający 12 miesięcy. Nie jest jednak dopuszczalne
stosowanie przedłużonego okresu rozliczeniowego w systemach czasu
pracy, o których mowa w art. 135-138.
Art. 130. § 1. Obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w
przyjętym okresie rozliczeniowym, ustalany zgodnie z art. 129 § 1,
oblicza się:
1) mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie
rozliczeniowym, a następnie
2) dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni
pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od
poniedziałku do piątku.
§ 2. Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i
przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o
8 godzin. Jeżeli jednak w tygodniu obejmującym siedem dni od
poniedziałku do niedzieli, wystąpią dwa święta w inne dni niż
niedziela, obniżenie wymiaru czasu pracy o 8 godzin następuje tylko z
tytułu jednego z tych świąt.
§ 3. Wymiar czasu pracy pracownika w okresie rozliczeniowym,
ustalony zgodnie z art. 129 § 1, ulega w tym okresie obniżeniu o liczbę
godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do
przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym
rozkładem czasu pracy.
Art. 131. § 1. Tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami
nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w
przyjętym okresie rozliczeniowym.
§ 2. Ograniczenie przewidziane w § 1 nie dotyczy pracowników
zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy.
Rozdział III
Okresy odpoczynku
Art. 132. § 1. Pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co
najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku, z zastrzeżeniem § 3
oraz art. 136 § 2 i art. 137.
§ 2. Przepis § 1 nie dotyczy:
1) pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem
pracy,
2) przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu
ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska
albo usunięcia awarii.
§ 3. W przypadkach określonych w § 2 pracownikowi przysługuje, w
okresie rozliczeniowym, równoważny okres odpoczynku.
Art. 133. § 1. Pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo do
co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co
najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego.
§ 2. W przypadkach określonych w art. 132 § 2 oraz w przypadku
zmiany pory wykonywania pracy przez pracownika w związku z jego
przejściem na inną zmianę, zgodnie z ustalonym rozkładem czasu
pracy, tygodniowy nieprzerwany odpoczynek może obejmować
mniejszą liczbę godzin, nie może być jednak krótszy niż 24 godziny.
§ 3. Odpoczynek, o którym mowa w § 1 i 2, powinien przypadać w
niedzielę. Niedziela obejmuje 24 kolejne godziny, poczynając od
godziny 6.00 w tym dniu, chyba że u danego pracodawcy została
ustalona inna godzina.
§ 4. W przypadkach dozwolonej pracy w niedzielę odpoczynek, o
którym mowa w § 1 i 2, może przypadać w innym dniu niż niedziela.
Art. 134. Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co
najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej
co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy.
Rozdział IV
Systemy i rozkłady czasu pracy
Art. 135. § 1. Jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej
organizacją, może być stosowany system równoważnego czasu pracy,
w którym jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu
pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym
nieprzekraczającym 1 miesiąca. Przedłużony dobowy wymiar czasu
pracy jest równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w
niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy.
§ 2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres rozliczeniowy, o
którym mowa w § 1, może być przedłużony, nie więcej jednak niż do 3
miesięcy.
§ 3. Przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków
atmosferycznych okres rozliczeniowy, o którym mowa w § 1, może być
przedłużony, nie więcej jednak niż do 4 miesięcy.
Art. 136. § 1. Przy pracach polegających na dozorze urządzeń lub
związanych z częściowym pozostawaniem w pogotowiu do pracy może
być stosowany system równoważnego czasu pracy, w którym jest
dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej
jednak niż do 16 godzin, w okresie rozliczeniowym
nieprzekraczającym 1 miesiąca.
§ 2. W systemie czasu pracy, o którym mowa w § 1, pracownikowi
przysługuje, bezpośrednio po każdym okresie wykonywania pracy w
przedłużonym dobowym wymiarze czasu pracy, odpoczynek przez czas
odpowiadający co najmniej liczbie przepracowanych godzin,
niezależnie od odpoczynku przewidzianego w art. 133.
Art. 137. Do pracowników zatrudnionych przy pilnowaniu mienia lub
ochronie osób, a także pracowników zakładowych straży pożarnych i
zakładowych służb ratowniczych może być stosowany system
równoważnego czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie
dobowego wymiaru czasu pracy do 24 godzin, w okresie
rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca. Przepisy art. 135 § 2 i
3 oraz art. 136 § 2 stosuje się odpowiednio.
Art. 138. § 1. Przy pracach, które ze względu na technologię produkcji
nie mogą być wstrzymane (praca w ruchu ciągłym), może być
stosowany system czasu pracy, w którym jest dopuszczalne
przedłużenie czasu pracy do 43 godzin przeciętnie na tydzień w
okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 tygodni, a jednego dnia
w niektórych tygodniach w tym okresie dobowy wymiar czasu pracy
może być przedłużony do 12 godzin. Za każdą godzinę pracy powyżej 8
godzin na dobę w dniu wykonywania pracy w przedłużonym wymiarze
czasu pracy pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia, o
którym mowa w art. 1511 § 1 pkt 1.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się także w przypadku, gdy praca nie może być
wstrzymana ze względu na konieczność ciągłego zaspokajania potrzeb
ludności.
§ 3. W przypadkach określonych w § 1 i 2 obowiązujący pracownika
wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym oblicza się:
1) mnożąc 8 godzin przez liczbę dni kalendarzowych przypadających
w okresie rozliczeniowym, z wyłączeniem niedziel, świąt oraz dni
wolnych od pracy wynikających z rozkładu czasu pracy w przeciętnie
pięciodniowym tygodniu pracy, a następnie
2) dodając do otrzymanej liczby liczbę godzin odpowiadającą
przedłużonemu u danego pracodawcy tygodniowemu wymiarowi czasu
pracy.
§ 4. Liczba godzin odpowiadająca przedłużonemu u danego
pracodawcy tygodniowemu wymiarowi czasu pracy nie może
przekraczać 4 godzin na każdy tydzień okresu rozliczeniowego, w
którym następuje przedłużenie czasu pracy.
§ 5. Przepisy art. 130 § 2 zdanie drugie i § 3 stosuje się odpowiednio.
Art. 139. § 1. Jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej
organizacją, może być stosowany system przerywanego czasu pracy
według z góry ustalonego rozkładu przewidującego nie więcej niż
jedną przerwę w pracy w ciągu doby, trwającą nie dłużej niż 5 godzin.
Przerwy nie wlicza się do czasu pracy, jednakże za czas tej przerwy
pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości
połowy wynagrodzenia należnego za czas przestoju.
§ 2. Systemu przerywanego czasu pracy nie stosuje się do pracownika
objętego systemem czasu pracy, o którym mowa w art. 135-138, 143 i
144.
§ 3. System przerywanego czasu pracy wprowadza się w układzie
zbiorowym pracy, z zastrzeżeniem § 4.
§ 4. U pracodawcy będącego osobą fizyczną, prowadzącego działalność
w zakresie rolnictwa i hodowli, u którego nie działa zakładowa
organizacja związkowa, system przerywanego czasu pracy może być
stosowany na podstawie umowy o pracę. Pracownikowi przysługuje
wynagrodzenie za czas przerwy, o której mowa w § 1, jeżeli wynika to
z umowy o pracę.
Art. 140. W przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy lub jej
organizacją albo miejscem wykonywania pracy może być stosowany
system zadaniowego czasu pracy. Pracodawca, po porozumieniu z
pracownikiem, ustala czas niezbędny do wykonania powierzonych
zadań, uwzględniając wymiar czasu pracy wynikający z norm
określonych w art. 129.
Art. 141. § 1. Pracodawca może wprowadzić jedną przerwę w pracy
niewliczaną do czasu pracy, w wymiarze nieprzekraczającym 60 minut,
przeznaczoną na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych.
§ 2. Przerwę w pracy, o której mowa w § 1, wprowadza się w układzie
zbiorowym pracy lub regulaminie pracy albo w umowie o pracę, jeżeli
pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest
obowiązany do ustalenia regulaminu pracy.
Art. 142. Na pisemny wniosek pracownika pracodawca może ustalić
indywidualny rozkład jego czasu pracy w ramach systemu czasu pracy,
którym pracownik jest objęty.
Art. 143. Na pisemny wniosek pracownika może być do niego
stosowany system skróconego tygodnia pracy. W tym systemie jest
dopuszczalne wykonywanie pracy przez pracownika przez mniej niż 5
dni w ciągu tygodnia, przy równoczesnym przedłużeniu dobowego
wymiaru czasu pracy, nie więcej niż do 12 godzin, w okresie
rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca.
Art. 144. Na pisemny wniosek pracownika może być do niego
stosowany system czasu pracy, w którym praca jest świadczona
wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta. W tym systemie jest
dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej
jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym
nieprzekraczającym 1 miesiąca.
Art. 145. § 1. Skrócenie czasu pracy poniżej norm określonych w art.
129 § 1 dla pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie
uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia może polegać na
ustanowieniu przerw w pracy wliczanych do czasu pracy albo na
obniżeniu tych norm, a w przypadku pracy monotonnej lub pracy w
ustalonym z góry tempie polega na wprowadzeniu przerw w pracy
wliczanych do czasu pracy.
§ 2. Wykaz prac, o których mowa w § 1, ustala pracodawca po
konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami w trybie i na
zasadach określonych w art. 23711a i art. 23713a oraz po zasięgnięciu
opinii lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad
pracownikami.
Art. 146. Praca zmianowa jest dopuszczalna bez względu na
stosowany system czasu pracy.
Art. 147. W każdym systemie czasu pracy, jeżeli przewiduje on rozkład
czasu pracy obejmujący pracę w niedziele i święta, pracownikom
zapewnia się łączną liczbę dni wolnych od pracy w przyjętym okresie
rozliczeniowym odpowiadającą co najmniej liczbie niedziel, świąt oraz
dni wolnych od pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy
przypadających w tym okresie.
Art. 148. W systemach i rozkładach czasu pracy, o których mowa w
art. 135-138, 143 i 144, czas pracy:
1) pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których
występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub
natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia,
2) pracownic w ciąży,
3) pracowników opiekujących się dzieckiem do ukończenia przez nie
4 roku życia, bez ich zgody
- nie może przekraczać 8 godzin. Pracownik zachowuje prawo do
wynagrodzenia za czas nieprzepracowany w związku ze
zmniejszeniem z tego powodu wymiaru jego czasu pracy.
Art. 149. § 1. Pracodawca prowadzi ewidencję czasu pracy pracownika
do celów prawidłowego ustalenia jego wynagrodzenia i innych
świadczeń związanych z pracą. Pracodawca udostępnia tę ewidencję
pracownikowi, na jego żądanie.
§ 2. W stosunku do pracowników objętych systemem zadaniowego
czasu pracy, pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy
zakładem pracy oraz pracowników otrzymujących ryczałt za godziny
nadliczbowe lub za pracę w porze nocnej nie ewidencjonuje się godzin
pracy.
Art. 150. § 1. Systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy
rozliczeniowe czasu pracy ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w
regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest
objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia
regulaminu pracy, z zastrzeżeniem § 2 i 3 oraz art. 139 § 3 i 4.
§ 2. Pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja
związkowa, a także pracodawca, u którego zakładowa organizacja
związkowa nie wyraża zgody na ustalenie lub zmianę systemów i
rozkładów czasu pracy oraz okresów rozliczeniowych czasu pracy,
może stosować okresy rozliczeniowe czasu pracy określone w art. 129
§ 2 i w art. 135 § 2 i 3 - po uprzednim zawiadomieniu właściwego
inspektora pracy.
§ 3. Zastosowanie do pracownika systemów czasu pracy, o których
mowa w art. 143 i 144, następuje na podstawie umowy o pracę.
§ 4. Do obwieszczenia, o którym mowa w § 1, stosuje się odpowiednio
art. 1043.
Post został pochwalony 0 razy
|
|
